ANALYSE – Europa gooit de grens op slot voor maïs. Althans, de buitenlandse aanvoer wordt afgeremd met een flinke importheffing.
Op het eerste gezicht komt de maatregel nogal uit de lucht vallen. Al valt er zeker wat voor te zeggen, nu de Braziliaanse graanschuren letterlijk overstromen en ook de VS recordopbrengsten binnenharkt.
De Europese Commissie heeft afgelopen week per direct een importheffing ingesteld op maïs, rogge en sorghum. De heffing bedraagt 5,16 euro per ton en geldt ook voor de vrachten die al onderweg zijn naar de Europese Unie.
Vooral de heffing op maïs springt in het oog. Dit is een belangrijke grondstof voor de voerindustrie. Daarbij bewijst het verleden dat importheffingen op maïs veel teweegbrengen.
Europa derde importeur van maïs in de wereld
De grootste maïsproducenten in de wereld zijn de VS, China en Brazilië. China speelt op de wereldmarkt geen een rol en verbruikt nagenoeg alles zelf. De VS en Brazilië daarentegen zijn verreweg de grootste exporteurs van maïs. Juist in deze landen, staat de ‘cornprice’ onder druk door een ruim aanbod.
Europa is, na Mexico en Japan, in 2017 de derde grootste importeur van maïs ter wereld. De eigen Europese productie komt dit jaar uit op circa 15 miljoen ton, een plus van 15,5 procent ten opzichte van vorig jaar.
De Europese import van maïs kent nogal wat uitschieters, zowel naar boven als naar beneden. Zo steeg de import in 2010 met 167 procent. En 4 jaar later, in 2014, kelderde de import weer met ruim 44 procent. Overigens niet zonder reden.
Opslagproblemen in Brazilië
Akkerbouwers in de Braziliaanse provincie ‘Mato Grosso’ oogsten dit jaar 29,5 miljoen ton maïs. Dat is een verhoging van 55 procent tegenover vorig jaar. In dat jaar kende Brazilië nog een maïstekort, waardoor varkens zelfs eerder moesten worden geslacht.
De opslagcapaciteit raamt de overheid op 33,5 miljoen ton. Ruim voldoende dus. Het probleem is echter dat veel van deze opslagen nog vol liggen met soja, waar dit jaar ook recordhoeveelheden van zijn binnengehaald. Brazilië kan dus niet veel anders dan maïs dumpen op de wereldmarkt.
Goedkope maïs in VS
Ook in de VS is maïs tegen spotprijzen op te halen, tegen iets meer dan 150 dollar per ton. Dit terwijl de maïsprijs de afgelopen jaren vaak de 200 dollar per ton, en zelfs de 300 dollar per ton, wist te overstijgen.
In de Verenigde Staten liggen flinke maïsvoorraden opgeslagen na de recordoogst, van ruim 384 miljoen ton, vorig jaar. De maïsoogst valt dit jaar zo’n 7 procent lager uit, maar dat is nog altijd goed voor de derde hoogste productie ooit. Oftewel: overproductie. Een prijscrisis in de VS kan alleen afgewend worden als de vraag naar maïs drastisch toeneemt.
Als oplossing wordt aangedragen om meer maïs te gebruiken voor bio-ethanol. Tegen deze oplossing leeft echter veel weerstand, omdat het produceren en transporteren van bio-ethanol bijna evenveel energie kost als het opbrengt. Het exporteren van maïs op de wereldmarkt lijkt daarom de meest voor de hand liggende oplossing om de Amerikaanse maïsvoorraden te laten slinken.
Sterkere euro
Niet te onderschatten bij de Europese import van maïs uit Brazilië en de VS is de euro die in luttele weken flink in waarde gestegen. De goedkopere dollar, in combinatie met de lage maïsprijs, maakt het interessant om Amerikaanse en Braziliaanse maïs te importeren naar Europa.
Brussel ziet de bui waarschijnlijk al hangen er verwacht dat er een stortvloed aan maïs naar Europa wordt verscheept. Daarom heeft de Europese Commissie besloten dat de geïmporteerde maïs wordt belast. Brussel ondersteunt de Europese maïsprijs door iedere ton geïmporteerde maïs met 5,16 euro te belasten.
Dergelijke maatregelen liegen er niet om. Een gemiddeld schip, dat de Rotterdamse haven binnenvaart, kan zomaar 50.000 ton aan boord hebben. Vermenigvuldig dit met de gestelde importheffing en de vracht wordt ineens tonnen duurder. Dan is de (Zuid)-Amerikaanse maïs ineens zo goedkoop niet meer.
Dergelijke importheffingen zijn overigens niet nieuw. Zo hanteerde Brussel in juli 2014 een vergelijkbare importheffing, omdat het heffingsvrije quotum toen al overschreden was. In dat jaar werd de Europese import 'toevallig' bijna gehalveerd. Een importheffing zet dus veel zoden aan de dijk, zo bewijst het verleden.
Auteur: Wouter Baan